Er is vernieuwing nodig in de kerk, vinden veel mensen. Maar die vernieuwing komt maar moeizaam op gang en dan vaak alleen maar in de grote steden waar pioniers de kar trekken. Het is tijd voor een binnenstebuiten-beweging, aldus Roald Schaap, voormalig aanbiddingsleider en nu singer-songwriter.
Roald Schaap schreef een boek dat tegelijkertijd een spel is, door de opdrachten die erin verwerkt zijn: Kerk Binnenstebuiten. Het moet christenen inspireren nu eens zelf aan de slag te gaan en hun eigen creativiteit aan te spreken. Dat doet hij zelf door middel van crowdfunding.
Loslaten
Maar een binnenstebuiten-beweging is toch niet zo nieuw? De kerken werken ook mee met de WMO, met Stichting Present. En het initiatief Nederland zoekt is ook actief buiten de kerkmuren. “De pioniers doen veel maar de gevestigde grote kerken blijven achter”, zegt Schaap.
“Daarnaast zullen we naar mijn mening ook dingen moeten loslaten. Veel kerken concentreren zich zozeer op hun kerkdiensten dat er weinig tijd en energie overblijft om zaken buiten de kerk te doen. Vandaar dat ik het een binnenstebuiten-beweging noem.”
De eerste vijf hoofdstukken van zijn boek gaan dan ook over reflectie. Schaap wil graag dat kerken zich gaan afvragen waarom ze de dingen doen die ze doen. “Dat is wel confronterend voor mensen die vastzitten in een systeem.”
Waarom heb je gekozen voor crowdfunding?
“Ik wil graag uitvinden of er draagvlak is voor mijn ideeën. Het leuke is dat ik door deze manier van werken via crowdfunding meteen feedback krijg omdat je mensen er rechtstreeks bij betrekt en hen mee laat denken. Het is dus ook crowdsourcing.”
Kunnen mensen die meedoen aan de crowdfunding ook meeschrijven aan de opdrachten?
“Niet voor het boek maar wel voor de website. De ideeën waarmee de mensen die meehelpen komen, kunnen anderen weer op andere ideeën brengen.”
Bij het schrijven van het boek heeft Schaap reacties gevraagd van theologen, schrijvers en denkers zoals Reinier Sonneveld, Johan ter Beek en Jan Wolsheimer. Aan het boek schrijven ze niet mee maar ze maken wel columns voor op website. “Zo wordt het een dialoog, en daar kom je verder mee dan alleen met mijn mening.”
Het zijn wel weer de bekende namen, en allemaal theologen.
“De pioniersclub is inderdaad heel klein, ik kan me voorstellen dat het een beetje aanvoelt als elitair clubje. Maar veel mensen hebben nu eenmaal vertrouwen in theologen. Ik hoop wel dat het zwaartepunt bij het experiment komt te liggen. We moeten uitdagen, proberen. Ik wil graag weten wat er met het boek gaat gebeuren.
Mogelijk wordt via de reacties op de website de mening van theologen wat genuanceerd. Maar het is wel een lastig punt: professionals maken vaak dat het klein blijft, we wachten op elkaar, we kijken naar de zogenaamde grote jongens of dat wat zij doen ook werkt. En ze doen vaak ook prima dingen. Maar we moeten zelf verhaal gaan maken, hopelijk zijn die opdrachten daartoe een aanzet.”
Mensen die € 250 doneren mogen jou een opdracht geven. Is dit al gebeurd?
“Nee, nog niet. De hoogste bedragen zijn tot nu toe €100.”
Is er een opdracht waarvan je hoopt dat je hem niet krijgt?
“Ja, die is er: neem contact op met een oud-studiegenoot of een oude vriend. Dat lijkt me heel spannend. Ik dook ooit diep weg in het christelijke subcultuurtje en heb daardoor vriendschappen laten verslonzen. Het lijkt me heel confronterend hen weer op te zoeken. Maar ik wil zelf ook dingen doen die ik lastig vind en ga daarom zelf ook met mijn boek aan de slag.”
Schaap heeft nog steeds veel christelijke vrienden, vertelt hij, maar niet meer uitsluitend. Dat komt ook omdat hij de afgelopen vijf jaar niet naar een kerk is geweest.
Aanbiddingsmuziek
Het is een opmerkelijke bekentenis voor een voormalige aanbiddingsleider. En hij is inmiddels ook nogal kritisch over aanbiddingsmuziek.
“Veel aanbiddingsmuziek is zoet en luistert makkelijk. Dat gebeurt omdat de makers ervan geen drempel willen voor hun muziek, het moet toegankelijk zijn. Maar op een goed moment begon ik wel muziek over rouw en verdriet, over onrecht en gerechtigheid te missen.
Jezus zegt per slot van rekening zelf: zoek eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid. Ook in de grote kerken mist dat vaak. Natuurlijk zijn er psalmen over gerechtigheid maar die zijn vaak lastig te koppelen aan je eigen leven, al was het maar vanwege het taalgebruik.”
Het idee van je boek en spel heeft wel iets van gamification.
“Daar ben ik wel door geïnspireerd. Ik heb ook zelf meegedacht met YourStory van Johan ter Beek, een game dat in het echte leven wordt gespeeld met koppelingen naar internet. Mijn opleiding had daar ook al mee te maken, vandaar.
De opdrachten uit mijn boek komen ook weer terecht in YourStory. De bedoeling is dat dit boek een steen in de vijver wordt. Via een website kan er verder worden gepraat, kunnen ervaringen en ideeën uitgewisseld en dergelijke.”
Je hebt €3000 nodig, hoeveel is daar al van binnen?
“Twee derde van het geld is al binnen en we hebben nog 17 dagen te gaan.”
